Instytucja tzw. długów masy upadłości w ujęciu prawnohistorycznym


Referat doktoranta Bartosza Sierakowskiego

Data: 8 kwietnia 2021 r., godz. 15:00
Miejsce: platforma Ms Teams

Cel i przedmiot seminarium

 

W trakcie seminarium zostanie wygłoszony referat, który powstał na bazie szerszych badań naukowych prowadzonych przez mgra Bartosza Sierakowskiego pod kierunkiem dr hab. Anny Hrycaj, których przedmiot stanowi zagadnienie tzw. długów masy upadłości.

Jest to instytucja o bardzo długiej tradycji prawnej, korzeniami sięgająca prawodawstw obowiązujących na Ziemiach Polskich jeszcze w okresie zaborów. Analiza historycznoprawna badanej instytucji pozwala prześledzić jej powstanie, ewolucję, a następnie zakorzenienie się na stałe w polskim porządku prawnym.

Problematyka długów masy upadłości, w tym przede wszystkim ich podkategorii w postaci kosztów postępowania upadłościowego, to zagadnienie węzłowe każdego postępowania upadłościowego, także współcześnie. Instytucja ta ma wpływ na dostępność postępowań upadłościowych dla dłużników będących przedsiębiorcami i ich wierzycieli, jak również determinuje poziom zaspokojenia wierzycieli.

Obecny kształt instytucji jest wynikiem wpływów przede wszystkim austriackich i niemieckich z drugiej połowy XIX w. W referacie przedstawiony zostanie charakter prawny instytucji długów masy upadłości, sposób ich zaspokajania oraz wpływ na bieg postępowania upadłościowego w kontekście następujących porządków prawnych:

  1. pruskiej ordynacji konkursowej (1855) oraz niemieckiej ordynacji konkursowej (1877),
  2. austriackiej ordynacji konkursowej (1868),
  3. kodeksu handlowego Napoleona w wersji obowiązującej na obszarze Księstwa Warszawskiego (1809),
  4. ustawy handlowej obowiązującej na obszarze Wileńszczyzny i Kresów Wschodnich (ustaw torgoweyj), t. XI, cz. 2 Zwodu Praw Cesarstwa Rosyjskiego (wyd. z r. 1903),
  5. rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Prawo upadłościowe (1934),
  6. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (2003) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.

Pomimo stosunkowo długiej tradycji, zagadnienie długów masy upadłości nadal budzi kontrowersje w doktrynie i orzecznictwie, czego wyrazem jest chociażby spór co do tak kardynalnej kwestii jak nazwa tej instytucji (zważyć należy, że w literaturze funkcjonują równoznaczne określenia: „należności masy upadłości”, „zobowiązania masy upadłości”, „wierzytelności u masy upadłości” czy „wierzytelności w stosunku do masy upadłości”). 

Celem referatu jest więc prześledzenie ewolucji zagadnienia, by dzięki temu – w ramach dalszych badań naukowych – dotrzeć do jego istoty we współczesnym ujęciu.

Autor referatu

Bartosz Sierakowski, członek oraz doktorant Instytutu Prawa Upadłościowego, Restrukturyzacyjnego oraz Badań nad Niewypłacalnością, kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny i radca prawny specjalizujący się w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym.