Przypomnijmy, uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne (dalej jako „UPR”) wprowadzono do systemu prawnego przez tzw. Tarczę 4.0 (czyli ustawę z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19; Dz.U. poz. 1086). Tarcza 4.0. weszła w życie 24 czerwca 2020 r. i - w zakresie UPR - ma obowiązywać do 30 czerwca 2021 r.
Podstawowe zalety UPR to:
- wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego bez ingerencji sądu (UPR wszczynane jest poprzez opublikowanie przez dłużnika w MSiG oświadczenia o jego wszczęciu);
- zawieszenie toczących się postępowań egzekucyjnych i zakaz wszczynania nowych egzekucji (na wzór uregulowań dotyczących postępowania sanacyjnego, ale bez możliwości uchylenia zajęć dokonanych w toku postępowań egzekucyjnych);
- możliwość objęcia wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo układem z mocy samego prawa (na wzór instytucji układu częściowego);
- stosunkowo krótki czas trwania (dłużnik w ciągu 4 miesięcy od wszczęcia UPR musi doprowadzić wspólnie z nadzorcą układu do przyjęcia układu, po tym czasie, o ile nie złożono wniosku o zatwierdzenie układu, ochrona restrukturyzacyjna wygasa).
Wszystko wskazuje na to, że UPR, po odpowiednich modyfikacjach, na stałe zagości w polskim systemie prawnym. Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji jest już dostępny projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw (wersja z 27 stycznia 2021 roku), a w nim proponowana nowelizacja przepisów ustawy z dnia 15 maja 2015 roku – Prawo restrukturyzacyjne (dal jako „p.r.”) regulujących postępowanie o zatwierdzenie układu (art. 210-2268 p.r.).
Nowe postępowanie o zatwierdzenie układu – na gruncie projektowanych przepisów – nie jest jednak kalką obecnego UPR. Podstawowe różnice sprowadzają się do następujących kwestii:
- Po ustaleniu dnia układowego nadzorca układu będzie miał obowiązek założyć akta sprawy i je prowadzić w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.
- O otwarciu postępowania, czyli obwieszczeniu w rejestrze, nie będzie już decydował swobodnie przedsiębiorca (dłużnik), lecz nadzorca układu.
- Obwieszczenie będzie mogło nastąpić dopiero po sporządzeniu spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych oraz wstępnego planu restrukturyzacyjnego.
- Obwieszczenie będzie niedopuszczalne, jeżeli w ciągu ostatnich dziesięciu lat dłużnik prowadził postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym dokonano obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego albo jeżeli w ciągu ostatnich dziesięciu lat umorzono postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone wobec dłużnika, za wyjątkiem sytuacji gdy umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego nastąpiło za zgodą rady wierzycieli.
- W trakcie postępowania obowiązywać będzie nie tylko zasada zawieszenia toczących się postępowań egzekucyjnych i zakazu wszczynania nowych egzekucji, ale również możliwe będzie dokonywanie uchylenia zajęć dokonanych w toku postępowań egzekucyjnych, w tym zajęć rachunków bankowych.
- Ochronie przed wypowiedzeniem będą podlegały nie tylko umowy enumeratywnie wymienione w ustawie prawo restrukturyzacyjne (w obecnym art. 256 p.r. - np. najem, dzierżawa, kredyt), ale także „inne umowy o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika”. Spis umów o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa sporządzi nadzorca układu, po czym w terminie 21 dni od otwarcia postępowania (czyli obwieszczenia) złoży ten wykaz do akt.
- Nadal dopuszczalne będzie uchylenie przez sąd skutków obwieszczenia o wszczęciu postępowania o zatwierdzenie układu (m.in. w sytuacji gdy jego prowadzenie zmierza do pokrzywdzenia wierzycieli), jednak na przedmiotowe postanowienie – czego nie ma w obecnej ustawie – będzie przysługiwało zażalenie.
- Jeżeli w terminie 4 miesięcy od dnia zamieszczenia obwieszczenia dłużnik nie złoży do sądu wniosku o zatwierdzenie układu, skutki obwieszczenia wygasną z mocy prawa.
Projekt ustawy jest dostępny na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (kliknij w link).
AKTUALIZACJA WPISU - w dniu 15 marca 2021 r. Projekt ustawy wpłynął do Sejmu i - jako druk nr 1016 - jest dostępny TUTAJ.
- opracował: Bartosz Sierakowski
