W pewnym uproszczeniu można wskazać, że co do zasady postępowanie upadłościowe osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej będzie obejmowało jedynie etap związany z likwidacją masy upadłości i etap związany z podjęciem decyzji co do trybu oddłużenia upadłego. Taka konstrukcja postępowania znacznie ograniczy rolę organów sądowych w postępowaniu, przyczyni się do jego przyspieszenia i uproszczenia. Likwidację masy upadłości będzie przeprowadzał samodzielnie syndyk. Na czynności z zakresu likwidacji nie będzie wyrażał zgody sędzia-komisarz, gdyż w tym postępowaniu nie będzie instytucji sędziego-komisarza. W odniesieniu do bardziej wartościowych składników majątku syndyk będzie zawiadamia sąd i wierzycieli o zamiarze i trybie planowanej sprzedaży. Oddłużenie upadłego będzie mogło być dokonane z wykorzystaniem instytucji planu spłaty wierzycieli, umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty wierzycieli albo warunkowego umorzenia zobowiązań. Jeżeli jednak sąd ustali, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności w sposób celowy to odmówi oddłużenia.
Zmiana przepisów może spowodować znaczny wzrost liczby ogłaszanych upadłości. Zasadniczą przyczyną może być fakt, że w wyniku nowelizacji zostały uchylone przepisy, które pozwalały na oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości w razie ustalenia, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności umyślnie albo w skutek rażącego niedbalstwa. Okoliczności te będą badane dopiero na dalszym etapie postępowania i mogą skutkować ustaleniem dla dłużnika dłuższego okresu spłaty wierzycieli (maksymalnie do 7 lat). W Ocenie Skutków Regulacji (por. uzasadnienie Projektu ustawy) projektodawca (Ministerstwo Sprawiedliwości) wskazał, że „w 2018 r. ogłoszono 6552 upadłości konsumenckich, przy wpływie 12 719 wniosków, w 2017 r. ogłoszono 5470 upadłości konsumenckich, przy 11 120 złożonych wnioskach, w 2016 r. ogłoszono 4447 upadłości konsumenckich, przy 8694 złożonych wnioskach, podczas gdy w 2015 r. złożono 5616 wniosków przy 2153 ogłoszonych upadłościach konsumenckich/…/ W ocenie projektodawcy, reforma upadłości konsumenckiej spowoduje znaczny wzrost tego typu spraw, przy czym badania prawnoporównawcze wskazują, że wzrost ten nie osiągnie poziomu zgłaszanego w konsultacjach (10 - krotny wzrost), tylko będzie zbliżony do poziomu ok. 30 000 tys. otwartych postępowań rocznie w perspektywie ok. 5 lat.
Wydaje się jednak, że sukcesem będzie nie tyle wzrost liczby ogłaszanych upadłości i przeprowadzonych postępowań upadłościowych ale zmiana modelu tzw. „upadłości konsumenckiej”. Otóż, należy podkreślić, że niezwykle istotną zmianą, którą wprowadza ustawa z 30 sierpnia 2019 r. jest nowy rodzaj postępowania przeznaczonego dla osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej – postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. To postępowanie ma charakter restrukturyzacyjny. Dłużnik nie staje się upadłym. Może zawrzeć układ z wierzycielami, co – za zgodą wierzycieli – może mu pozwolić zachować mieszkanie. Postępowanie to może być atrakcyjne dla nieco bardziej zamożnych dłużników, którzy są w stanie spłacać wierzycieli w większym zakresie, ale chcieliby zachować określone składniki majątku. Jest to rozwiązanie nowoczesne, przyjazne dla dłużnika i atrakcyjne dla wierzycieli jako alternatywa postępowania upadłościowego.
